آیا شیردوش برقی باعث افزایش شیر می‌شود؟

آکادمی پزشکی اطفال آمریکا (AAP) شیردوش برقی را به عنوان یک راه “موثر و راحت” برای افزایش شیر مادر توصیه می‎کند. اما شیردوش برقی و افزایش شیر چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟ چطور استفاده از این دستگاه می‎تواند برای افزایش شیر مادر موثر باشد؟ 

سال‎ها پیش اثبات شد که دوشیدن شیر مادر تاثیر خوبی بر روی افزایش شیر مادر دارد، با این حال لازم است مطمئن شوید که آیا استفاده از شیر دوش برقی به شما کمک می‎کند یا خیر؟ ما در این مقاله قصد داریم این موضوع را به دقت بررسی کنیم.

آیا شیردوش برقی شیر مادر را زیاد می‌کند؟

مدتی پیش در مجله Pediatrics مقاله‌‎ای منتشر شد و اعلام شد که مطالعاتی در این حوزه صورت گرفته و نشان داده که مادرانی که بعد از زایمان از شیردوش برقی استفاده نکردند، در مقایسه با مادرانی که با استفاده از شیردوش برای افزایش شیر خود اقدام کردند، 25 درصد شیر کمتری تولید کردند.

این موضوع برای مادرانی که تصور می‎کنند، شیر آنها برای تغذیه نوزادشان کافی نیست، بسیار جالب خواهد بود، آنها همیشه نگران و مضطرب هستند، در حالی که تنها کاری که باید انجام دهند این است که آرام باشند و از شیردوش برقی استفاده کنند.

اما چگونه شیر مادر را افزایش دهیم؟ و چطور شیردوش می‎تواند باعث افزایش شیر می‎شود؟ در پاسخ به این سوالات لازم است بدانید که شیر دوش برقی می‌‌‎تواند باعث تحریک سینه و تولید هورمون‎های تولید شیر، به نام پرولاکتین و اکسی‎توسین شود.

پرولاکتین، سلول‎ل‌‎های غدد شیری را تحریک می‌‎کند تا شیر تولید کنند. این هورمون به حفظ تولید شیر نیز در طول زمان کمک می‌‎کند. با این حال هنگامی که نوزاد سینه مادر را می‌مکد، رفلاکسی (reflux) در نوک پستان ایجاد می‌‎شود که به غده هیپوفیز در مغز سیگنال می‌‎فرستد و باعث ترشح پرولاکتین می‌‎شود.

اکسی‎توسین، انقباض عضلات صاف در رحم و سینه را تحریک می‌‎کند و باعث می‌‎شود که مایع شیر از کیسه‌‎های شیر به سمت نوک پستان حرکت کند. 

همانند پرولاکتین، مکیدن نوزاد رفلاکس ایجاد می‎کند و به غده هیپوفیز سیگنال می‌‎فرستد و باعث ترشح اکسی‎توسین می‌‎شود.

تماس پوست مادر و نوزاد، سطح اکسی‎توسین را افزایش می‎دهد.

استفاده از شیردوش برای افزایش شیر

یکی از ابزار‎هایی که برای مادران شیرده می‌‎تواند موثر باشد، شیردوش است که می‌تواند به افزایش و حفظ تولید شیر او کمک کند. 

نحوه استفاده از این وسیله پیچیده نیست، فقط کمی نیاز به صرف زمان بیشتری دارد. اگر به صورت مکرر شیر دوشیدن را انجام دهید هم برای تحریک مداوم تولید شیر، موثر است و هم به آن عادت خواهید کرد. باید به طور مرتب شیردوش بکشید. در 24 ساعت اول پس از زایمان، سعی کنید هر 2 تا 3 ساعت یکبار و سپس هر 3 تا 4 ساعت یکبار یا بیشتر از شیر دوش استفاده کنید.

بهتر است در هر مرتبه که از شیردوش استفاده می‌کنید، تا زمانی که جریان شیر به طور قابل توجهی کاهش یابد، به دوشیدن ادامه دهید. این می تواند 15 تا 20 دقیقه یا بیشتر طول بکشد. از یک شیردوش مناسب استفاده کنید و مطمئن شوید که به درستی از آن استفاده می کنید.

مزایای شیردوش برقی برای افزایش شیر مادر

• استفاده بدون نیاز به دست: برخی از شیردوش‌‎های برقی، به صورت اتوماتیک کار می‎کنند و برای استفاده از آنها نیازی به دخالت دست‎ها ندارید. به شما این امکان را می‌‎دهند  که در حین شیر دوشیدن، به کارهای دیگر خود برسید.
• تقلید از مکیدن نوزاد: پمپاژ مکرر و منظم با این دستگاه، شبیه‎ سازی از مکیدن سینه  توسط نوزاد را تداعی می‎کند. این حالت، سیگنالی قوی به بدن مادر می‌‎فرستد که شیر بیشتری تولید کند. این کار به خصوص در روزهای اولیه شیردهی که بدن مادر هنوز  تنظیم نشده است، بسیار مفید خواهد بود.
•  تخلیه کامل سینه: شیردوش برقی به طور کامل سینه مادر را تخلیه می‌‎کند، نه تنها این اتفاق به افزایش تولید شیر کمک می‌‎کند، بلکه از احتقان و ورم پستان (mastitis) نیز جلوگیری می‌‎کند.
• سهولت و کارای برای مادران شاغل یا پرمشغله: یکی از اصلی‌‎ترین مزایای دوشیدن شیر مادر با شیردوش این است که نیازی نیست نگران محدودیت های زمان خود برای شیردهی به نوزاد باشید! می‌‎توانید در هر زمان و هر مکانی که هستید، شیر خود را دوشیده و برای استفاده بعدی آن را نگهداری کنید.
• قابلیت تنظیمات دقیق‎تر: روی اغلب این مدل شیر‎دوش ها، تنظیمات مختلف مکش و سرعت وجود دارد. این مزیت تجربه شیردوشی را برای شما راحت‌‎تر و دلچسب‌‎تر می‌‎کند.
• درد کمتر: این مورد برای اغلب مادرانی که می‎پرسند آیا شیر دوش برقی درد دارد؟ یک خیال راحتی است. به طور کلی، شیردوش برقی دردناک نیست، البته در صورتی که تنظیمات آن به درستی انجام شود.

اگر نوزاد مبتلا به شکاف کام یا بیمار دارید: خوردن شیر برای این گروه از نوزادان از سینه مادر اغلب ممکن نیست یا بسیار مشکل است. به همین علت استفاده از تجهیزات لازم، برای دوشیدن شیر، یا استفاده از شیشه شیر اونت می‎تواند به برطرف شدن احساس نگرانی مادران برای شیردهی خود به نوزاد کمک کند.

معایب شیردوش برقی برای افزایش شیر مادر

علی‌رغم احساس استقلال و راحتی که امکانات شیردوش‎های برقی برای مادران فراهم می‎کنند؛ معایبی نیز وجود دارد که بهتر است برای مدیریت بهتر، از آنها مطلع باشید. 

• شیردوش‌‎های برقی دارای قطعات متعددی هستند که باید به طور کامل استریل شوند و شما باید بعد از هر بار دوشیدن شیر وسایل زیادی را بشویید و ضدعفونی کنید که این کار ممکن است زمان زیادی از شما تلف کند.
• شیردوش‌‎های برقی به طور کلی گران‌‎تر از شیردوش‌‎های دستی هستند.
• برخی از نوزادان ممکن است به دلیل تفاوت حس لامسه بین نوک سینه مادر و محافظ سینه شیردوش، تمایل کمتری به گرفتن سینه مادر نشان ‌دهند.
• جریان شیر از شیردوش برقی سریع‌‎تر از سینه مادر است و ممکن است برای برخی از نوزادان زیاد و خسته کننده باشد.
•  برخی از شیردوش‌‏‎های برقی دستی و قابل حمل هستند، اما برخی بزرگ‎تر و سنگین‎تر هستند و حمل و نقل آنها دشوارتر است.
• بعضی از شیردوش‌‎های برقی برای کار کردن به برق نیاز دارند، استفاده از آن‌ها را در هر محیطی ممکن نیست. با این‎حال برخی از شیر دوش‎ها قابلیت شارژ با کابل‎های USB را دارند. 
• تنظیمات این دستگاه ممکن است برای برخی از افراد زمان‎بر باشد، بنابراین زمانی که نوزاد نیاز به شیر دارد، کار با این دستگاه دردسر شما خواهد شد. شما می‌‎توانید از پستانک اونت در این زمان برای آرام سازی کودک خود استفاده کنید.

نحوه استفاده از شیردوش برقی

اگر شغل شما طوری است که مشغله زیادی دارید و زمان استفاده از شیردوش دستی را پیدا نمی‌کنید لازم است از یک شیردوش خودکار یا برقی استفاده کنید تا بتوانید به طور هم‌زمان شیر را از هر دو سینه و به‌‎سرعت پمپ کنید.

1. برای شروع ابتدا دست‌‎های خود را بشویید.
2. شیردوش برقی را طبق دستورالعمل مندرج بر روی جعبه آن تنظیم کنید.
3. در مکانی راحت بنشینید یا اگر دوست دارید دراز بکشید.
4. لازم است قبل از استفاده از دستگاه، سینه خود را گرم کنید. این کار می‎تواند با استفاده از یک حوله یا کمپرس گرم یا با ماساژ سینه انجام شود.
5. شیردوش را روی سینه خود قرار دهید. مطمئن شوید که محافظ سینه (nipple shield) به اندازه کافی بزرگ باشد تا کل نوک سینه و آرئول را بپوشاند.
6. شیردوش را روشن کنید و مکش را تنظیم کنید. مکش دستگاه باید به اندازه کافی قوی باشد تا شیر را بدون درد از سینه شماخارج کند.
7. اجازه بدهید سینه‌‎های شما از شیر خالی شود، این معمولاً 15 تا 20 دقیقه طول می‌‎کشد.
8. سپس شیردوش را خاموش کنید و سین‌ه‌‎های خود را به آرامی فشار دهید، تا شیر باقی مانده را خارج کنید.
9. شیر را در ظروف استریل شده جمع آوری و ذخیره کنید و شیردوش را بشویید و استریل کنید.

فشردن و کشیدن سینه و یا کشیدن انگشتان روی پوست، هنگام دوشیدن شیر با دست، از جمله مشکلاتی است که موجب ناراحتی، کبودی و سوختگی پوست مادران می‎شود. 

استفاده از شیردوش برقی علاوه ‎بر حل این مدل مشکلات، باعث افزایش شیر مادر نیز می‎شود. شما می‎توانید با استفاده از لوازم شیردوش در دوران پس از زایمان که هنوز شیر مادر به‌‎اندازه کافی قوی نیست، نوزاد خود را با این روش سیر کنید.

کلام پایانی

از آنجایی‌ که شیر مادر به‌‎عنوان یک غذای کامل برای نوزادان معرفی شده است، مزایای شیردهی به نوزاد نیز عامل بسیار مهمی در رشد کودکان است. همه نوزادان لازم است از ابتدای تولد تا ۶ ماهگی به طور انحصاری فقط از شیر مادر تغذیه کنند و سپس روند تغذیه آنها با مکمل‌‎های غذایی مناسب ادامه پیدا کند.

اما از آنجایی‌ که تمام مادران، بنا به دلایل داشتن مشغله کاری یا داشتن فرزندان دیگر، امکان حضور کافی در کنار فرزند خود برای شیردهی ندارند؛ استفاده از شیر دوش برقی می‎تواند راهگشای مناسبی برای این مادران باشد.

در این مقاله سعی کردیم ضمن معرفی مزایا و معایب دستگاه شیردوش برقی برای مادران، با دلایل پزشکی افزایش شیر مادر توسط این دستگاه نیز آشنا شویم.