مونتهسوری یک روش آموزشی است که توسط ماریا مونتهسوری، پزشک و مربی ایتالیایی، در اوایل قرن بیستم توسعه داده شد. این روش بر اساس مشاهدات او از رشد طبیعی کودکان و نیازهای آنها طراحی شده است.
واژه مونتهسوری معمولاً به یک فلسفه آموزشی و مجموعهای از ابزارها و روشهای تدریس اشاره دارد که برای تشویق استقلال، خلاقیت، و یادگیری فعال در کودکان به کار میرود.
اصول و مفاهیم اصلی مونتهسوری:
- یادگیری مستقل (Self-directed Learning): کودکان تشویق میشوند که بهصورت مستقل فعالیتهای یادگیری خود را انتخاب کنند و با سرعت خود پیش بروند. این روش به آنها کمک میکند که مسئولیتپذیر و خودکفا شوند.
- محیط آماده (Prepared Environment): محیطهای آموزشی مونتهسوری بهگونهای طراحی شدهاند که دسترسی به ابزارها و مواد آموزشی آسان باشد و به کودکان اجازه دهد که یادگیری خود را مدیریت کنند.
- آموزش تجربی (Hands-on Learning): کودکان از طریق تعامل با ابزارها و فعالیتهای واقعی یاد میگیرند. برای مثال، ریاضی را با شمارش اشیاء و زبان را با لمس حروف یاد میگیرند.
- احترام به کودک (Respect for the Child): در این روش، به نیازها، علایق و شخصیت هر کودک احترام گذاشته میشود. کودکان بهعنوان افرادی منحصربهفرد با نیازهای خاص در نظر گرفته میشوند.
- تقویت حس کنجکاوی: مواد آموزشی مونتهسوری بهگونهای طراحی شدهاند که حس کنجکاوی طبیعی کودکان را برانگیزند و یادگیری را برای آنها لذتبخش کنند.
- تمرکز بر تمام جنبههای رشد کودک: روش مونتهسوری نه تنها بر مهارتهای تحصیلی، بلکه بر توسعه اجتماعی، احساسی و جسمانی کودک نیز تمرکز دارد.
ابزارها و مواد آموزشی مونتهسوری:
مواد مونتهسوری معمولاً از چوب یا مواد طبیعی ساخته میشوند و به گونهای طراحی شدهاند که به کودکان کمک کنند مهارتهای مختلفی را یاد بگیرند، مثل:
- بلوکهای شمارش برای ریاضی
- پازلهای دستساز
- ابزارهایی برای آموزش مفاهیم فضایی و حرکتی
کاربرد در زندگی روزمره:
مونتهسوری فقط یک روش آموزشی نیست؛ بلکه یک فلسفه زندگی است که در خانه نیز قابل پیادهسازی است. برای مثال:
- تشویق کودک به کمک در کارهای خانه، مثل جمع کردن اسباببازی یا درست کردن غذا
- ایجاد محیطهایی در خانه که کودک بتواند بهطور مستقل کار کند
- استفاده از اسباببازیهای آموزشی ساده و طبیعی
بهطور کلی، مونتهسوری یک رویکرد آموزشی جامع است که هدف آن پرورش کودکانی مستقل، خلاق و بااعتمادبهنفس است که توانایی یادگیری مادامالعمر دارند.