زمان استفاده از دندان گیر نوزاد

دندان درآوردن نوزادان، یکی از مراحل رشد در آنها است که هر چند برای ما هیجان انگیز است، اما دوران بسیار پر چالشی را برای والدین و نوزادان رقم می‌زند. در این دوره کودکان با عوارضی مانند خارش و درد در جای رویش دندان مواجه می‌شوند.

به طور کلی نوزادان در بین سنین 4 تا 6 ماهگی و برخی در 7 ماهگی اولین درد ناشی از رویش دندان‌ها را تجربه می‌‎کنند. اولین دندان های که ظاهر می‌‎شوند دندان‌های جلویی هستند. در فاصله بین 13 تا 33 ماهگی دندان های پشتی نوزاد نیز رشد می‌کنند. استفاده از دندان‌گیر در این مرحله می‌تواند به کودک کمک کند راحت‌تر با این اتفاق کنار بیاید. دندان گیرها اغلب در شکل‌ها، اندازه‌ها و رنگ‌های گوناگونی تولید می‌شوند و کودک علاوه بر تسکین درد لثه، می‌تواند مدت‌ها با آن سرگرم باشد.

چرا باید دندان گیر بخریم؟

معمولا نوزادان در ماه‌های اولیه رشد خود همزمان با رشد دندان ها هر چه به دستشان برسد را به دهان خود می‌برند و اغلب تمایل دارند هر سطح صاف و یا سفتی را بجوند تا با این کار درد و خارش لثه هایش را تسکین بدهد. از آنجاییکه برخی از این اشیا آلوده و خطرناک هستند وجود دندان گیر می‎تواند تا حد خیال شما را راحت کند و شاید بتوان گفت این کار مهمترین دلیل برای خرید دندان گیر نوزاد است.

نوزاد هنگام درآوردن دندان دوست دارد چیزی را گاز بگیرد، استفاده از دندان گیر، از طرفی موجب تقویت ماهیچه های صورت نوزاد نیز می‌شود و از طرف دیگر موجب تقویت توانایی کودک در صحبت کردن در آینده نزدیک می‌شود.

بهترین زمان استفاده از دندان گیر نوزاد

رویش دندان در نوزادان اکثرا با علایمی همراه است که والدین می‌توانند با مشاهده آن استفاده از دندان گیر را شروع کنند. برخی از این علائم عبارتند از:

1. آبریزش دهان: آبریزش دهان در نوزادان اغلب از 3 الی 4 ماهگی آغاز می‌شود و نوزادان اکثرا با این کار لباس خود را خیس می‌کنند.
2. گریه و ناراحتی: درد ناشی از درآوردن دندان ممکن است باعث ناراحتی و بی قراری و حتی گریه در نوزادان شود.
3. گاز گرفتن: فشاری ناشی از درآوردن دندان باعث می‌شود نوزاد همواره تلاش کند تا برخی از اشیا در اطراف خود و حتی دست خود را نیز گاز بگیرد.
4. شیر نخوردن: تجربه درد هنگام خوردن غذا ممکن است مانع از میل طبیعی کودک به شیر یا مواد غذایی دیگر شود.

وجود هر کدام از این نشانه ها، می‌تواند شما را به این نتیجه برساند که زمان استفاده از دندان گیر فرا رسیده است.

پزشکان توصیه می‌کنند زمانی که دندان های نوزاد شروع به رویش کردند، استفاده از دندان گیر را متوقف کنید. زیرا استفاده مداوم و بیش از حد از دندان گیر مانع رشد طبیعی دندان‌های نوزاد شما خواهد شد.

انواع دندان گیر

•  دندان گیر پلاستیکی: از آنجایی که اکثر دندان گیرهای پلاستیکی حاوی مواد شیمیایی خطرناکی است که احتمال دارد سلامت کودک را به خطر بیندازد، استفاده از این نوع دندان‌گیر بسیار کمتر سایر انواع آن است.
• دندان گیر سیلیکونی: بافت سیلیکون نرم و ملایم است و از این جهت برای لثه‌‎های نوزادان بسیار مناسب است.این ماده به هیچ وجه برای سلامتی نوزاد شما ضرری ندارد و فقط اگر در منزل حیوان خانگی داشته باشید، یا به طور اتفاقی روی زمین و پتو بیفتد، امکان اینکه موی یا هر خرده کثیفی به دندان‌گیر بچسبد خیلی زیاد است. در این صورت لازم است با آب خالی آن را بشویید و مجدد به کودک بدهید.
• دندان گیر چوبی: دندان گیرهای چوبی، چون از مواد موجود در طبیعت ساخته می‌شوند، ضرری برای سلامت کودکان ایجاد نمی‌کنند. در مورد این دندان گیرها باید مطمئن باشید که از هیچ نوع مواد شیمیایی به عنوان روکش چوب در آن‌ها استفاده نشده باشد. همچنین در انتخاب دندان گیرهای چوبی، باید توجه کنید که تا حد امکان، دندان گیر یک تکه باشد و از تکه های به هم چسبیده که امکان جدا شدن آن وجود دارد درست نشده باشد. علاوه بر این موضوع، جنس چوب خوب باشد و بدون استفاده از مواد و رنگ‌های شیمیایی ساخته شده باشد.
• دندان گیر پارچه ای: این نوع از دندان گیرها نیز با مواد کاملا طبیعی درست می‌شوند. روکش این دندان گیرها از کتان خالص است و مواد داخل آن نیز از الیاف طبیعی ذرت درست شده است که کاملا بدون ضرر و ضد آلرژی است. تنها عیب این نوع از دندان گیرها در شتشوی آن‌هاست که نسبت به سایر انواع دیگر، تمیز کردن و شستن آن سخت‌تر است.

نحوه انتخاب دندان گیر کودک

برای انتخاب دندان گیر نوزاد لازم است به این موارد توجه کنید:

• نحوه استریل: هنگام انتخاب دندان گیر نوزاد حتما درباره روش های استریل آن اطلاعات لازم را کسب کنید. زیرا برخی از انواع دندان گیر امکان استریل با آب جوش را ندارند.
• محفظه دندان گیر: بهتر است دندان گیری را انتخاب کنید که محفظه داشته باشد و بتوانید بعد از تمیز کردن آن را درون محفظه خود قرار دهید. 
•  قیمت دندان گیر: هنگام خرید دندان گیر نوزاد سلامتی نوزاد بر قیمت آن ارجحیت دارد. بهتر است بدانید انتخاب دندان گیر گران قیمت و مجلل نمی‌تواند ضمانتی بر استاندارد بودن آن باشد.
•  دندان گیر فاید BPA: اطمینان پیدا کنید که دندان گیر کودک فاید BPA  باشد.
•   اندازه گیری دندان گیر: در انتخاب دندان گیر نوزاد باید به اندازه آن به قدر کافی توجه کنید. انتخاب دندان گیر کوچک ممکن است به راحتی در گلوی کودک گیر کند و از طرف دیگر انتخاب دندان گیر بزرگ نیز باعث می‌شود کودک نتواند آن را به لثه های عقب خود برساند و عملا  برای کودک غیر قابل استفاده می‌شود.

نکات لازم برای استفاده از دندان گیر

•  دندان گیر را فریز نکنید:  این موضوع که اشیاء سرد در از بین بردن احساس درد در لثه نوزاد می‌تواند موثر باشد، درست است. اما متخصصان تاکید می‌کنند که نباید حلقه دندان گیر را در فریزر قرار دهید. زیرا تبدیل دندان گیر از یک شیء نرم به یک حلقه منجمد ممکن است باعث سرمازدگی یا کبودی روی لثه های نوزاد شما شود.

• مراقب مواد شیمیایی باشید: برخی از انواع دندان گیر نوزاد، مخصوصا نوع پلاستیکی آن حاوی مواد شیمیایی بالقوه خطرناکی به نام فلات است که باعث عوارضی چون چاقی، آسم، بلوغ زودرس و سایر مشکلات سلامتی در کودکان می‌شود.
• مراقب مایعات دندان گیر باشید: برای رعایت ایمنی نوزادان توصیه می‌شود تا حد امکان از دندان گیرهایی که حاوی برخی از مایعات است استفاده نکنید. نیروی فک نوزاد می‌تواند باعث پارگی این حلقه شود و نشت مواد دندان گیر به داخل دهان نوزاد ممکن است باعث خفگی او شود یا سلامتی او را تهدید کند.

نحوه تمیز کردن دندان گیر کودک

دندان گیرها از جمله لوازم مراقبت از نوزاد  است که تمیز نگه داشتن آن برای حفظ سلامتی نوزاد بسیار مهم است. در ابتدا قبل از اینکه دندان‌گیر را به کودک بدهید اگر دندان گیر شما از نظر قطعات امکان جابجایی را دارد، لازم است بررسی کنید که تمام قطعات آن درست در سر جای خود قرار گرفته باشد.

وقتی از درست بودن قطعات دندان گیر اطمینان لازم را پیدا کردید، حال باید از جهت تمیز بودن آن را بررسی کنید. با توجه به اینکه نوزاد دندان‌گیر را به طور پیوسته به سمت دهان خود می‌برد و چندین بار در حین استفاده امکان دارد، این وسیله از دست او بیفتد، تمیز نگه داشتن دندان‌گیر اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. ساده ترین راه برای تمیز کردن دندان گیر نوزاد استفاده از آب و صابون و یا قرار دادن آن در مایع ظرفشویی است. استفاده از سایر مواد تمیز کننده مانند وایتکس و یا الکل امکان دارد سلامت نوزاد را در معرض خطر قرار دهد.

عوارض استفاده از دندان گیر

• احتمال آلودگی: با توجه به اینکه دندان گیرها مستقیما با دهان نوزادان در تماس هستند، احتمال آلودگی آنها از طریق محیط مثلا افتادن روی زمین، تماس با پرزهای فرش یا موکت و غیره زیاد است. بنابراین این موارد باعث می‌شود احتمال بیماری در نوزاد بیشتر شود.
• اندازه و جنس نامناسب: اندازه نامناسب این وسیله ها در برخی از موارد باعث می‌شود کودک نتواند به راحتی از آن‌ها استفاده کند و ممکن است فقط به جای اسباب بازی از آن استفاده کند. در برخی دندان گیرهای چوبی نیز به علت سفت بودن نوزاد نمی‌تواند به راحتی به آن گاز بزند و از دندان گیر استفاده کند.
• نشت مایع دندان گیر: برخی از انواع دندان گیرها حاوی مایعی هستند که باید در فریزر منجمد شوند. اگر حین جویدن نوزاد، دندان گیر پاره شود و موجب نشت مایع در دهان نوزاد شود، احتمال خفگی برای نوزاد را فراهم می‌آورد.

سخن پایانی

با توجه به اینکه رویش دندان یک مرحله مهم از رشد در عین حال درد آور برای نوزادان است، استفاده از دندان‌گیر مناسب، می‎تواند به اندازه یک مسکن برای کودک کاربردی و آرام بخش باشد. آشنایی با انواع دندان گیر می‌تواند به شما کمک کند تا انتخاب راحت تری برای استفاده از این لوازم داشته باشید. ما در این مقاله سعی کردیم ضمن معرفی انواع دندان گیر، به نکات لازم برای انتخاب دندان گیر مناسب و روشهای استریل آنها اشاره کنیم.